اوراکل 23c – اجرای sysdate بر اساس time zone هر PDB

همانطور که می دانید توابع SYSDATE و SYSTIMESTAMP ساعت جاری سیستم را برمی گردانند این توابع date را بر اساس time zone سیستم عامل نمایش می دهند و اگر time zone متفاوتی برای دیتابیس تنظیم شود، تغییری در رفتار این توابع ایجاد نمی شود:

[oracle@OEL8 ~]$ timedatectl
               Local time: Thu 2024-02-15 13:14:48 +0330
           Universal time: Thu 2024-02-15 09:44:48 UTC
                 RTC time: Thu 2024-02-15 07:37:09
                Time zone: Asia/Tehran (+0330, +0330)
SQL> select sysdate , SYSTIMESTAMP ;
SYSDATE   SYSTIMESTAMP
--------- ----------------------------------------
15-FEB-24 15-FEB-24 01.25.54.270895 PM +03:30

SQL> ALTER DATABASE SET TIME_ZONE='Asia/Tokyo';
Database altered.

SQL> select sysdate , SYSTIMESTAMP ;
SYSDATE   SYSTIMESTAMP
--------- ----------------------------------------
15-FEB-24 15-FEB-24 01.26.37.200429 PM +03:30

در نسخه 23c می توان با تنظیم پارامتر time_at_dbtimezone به مقدار USER_SQL این توابع را مجاب کرد تا date را بر اساس time zone دیتابیس برگردانند صرف نظر از time zone سیستم عامل!

(بیشتر…)

اوراکل 23c – قابلیت Table Values Constructor

Table Values Constructor قابلیتی است که در بیشتر دیتابیسهای رابطه ای وجود داشته و اوراکل امکان استفاده از این قابلیت را در نسخه 23c فراهم کرده است.

بر اساس این قابلیت، می توانیم با اجرای یک دستور insert ساده(Insert به همراه عبارت Values) چندین رکورد را در یک جدول درج کنیم البته استفاده از کلمه کلیدی Values به دستور insert محدود نمی شود و از این عبارت می توانیم برای دستورات DMLای دیگر نظیر Select و Merge هم استفاده کنیم.

ابتدا مثالی از نحوه استفاده از این قابلیت را به همراه دستور insert مشاهده می کنید.

SQL*Plus: Release 23.0.0.0.0 - Developer-Release on Tue Aug 29 22:41:17 2023
SQL> insert into Irani values(1,'Vahid'),(2,'Usef');
2 rows created.
SQL> commit;
Commit complete.

(بیشتر…)

جلوگیری از Blocking Session در زمان اجرای دستور Update(قابلیت Lock-free reservation)

شرایطی را در نظر بگیرید که قرار است فیلدی به عنوان شمارنده، دائما توسط تعداد زیادی session بروزرسانی شود(با همزمانی بالا) به این شیوه که با هر بار انجام «اقدامی مشخص»، دستور updateای اجرا شده و یک عدد به این شمارنده اضافه کند.

در این حالت با توجه به زیاد بودن تعداد sessionهای همزمان، احتمال رخ دادن Blocking session هم بسیار افزایش می یابد چرا که در دیتابیس اوراکل اگر دو کاربر قصد ویرایش یک رکورد را داشته باشند و با فاصله زمانی کمی دستور Update را اجرا کنند، کاربری که دیرتر دستور update را صادر کرده Block خواهد شد و تا زمانی که کاربر اول(کاربری که زودتر رکورد را در اختیار گرفته) به تراکنش خاتمه ندهد، کاربر دوم در حالت Block باقی خواهد ماند.

--session 1:
SQL> select sid from v$mystat where rownum=1;
       SID
----------
      2190
SQL> update tbl_counter set counttt=counttt+1;
1 row updated
--session 2:
SQL> select sid from v$mystat where rownum=1;
       SID
----------
       944

SQL> update tbl_counter set counttt=counttt+1;
Executing…

بلاک شدن session دوم را می توانیم از طریق دستور زیر ببینیم:

SQL>  select SID,ID1,ID2,LMODE,block,request from v$lock where type='TX';
       SID        ID1        ID2      LMODE      BLOCK    REQUEST
---------- ---------- ---------- ---------- ---------- ----------
       944     458766       2511          0          0          6
      2190     458766       2511          6          1          0

بنابرین زمانی که کاربران زیادی قصد کار بر روی یک رکورد را دارند، مکانیزم locking امکان ویرایش رکورد را در هر لحظه به یک نفر از آنها خواهد داد و بقیه sessionها Block می شوند. پیدا کردن ترفندی برای جلوگیری از Block شدن sessionها می تواند در بعضی از این شرایط نظیر «شرایط ذکر شده در ابتدای متن» بسیار راهگشا باشد.

(بیشتر…)

استفاده از Column Alias در قسمت Group by  و Having در اوراکل 23c

در نسخه 23c می توان از Column Alias در قسمت GROUP BY و HAVING استفاده کرد. این امکان تا قبل از نسخه 23c وجود نداشت:

Oracle Database 21c Enterprise Edition Release 21.0.0.0.0 - Production
SQL> select lower(owner) as Malek, sum(bytes / 1024 / 1024) as SIZE_MB
  2    from dba_segments
  3   group by Malek
  4  having SIZE_MB>100;
ERROR at line 4:
ORA-00904: "SIZE_MB": invalid identifier

در نسخه 21c برای جلوگیری از خطای invalid identifier فوق، می بایست Alias ستون را حذف و کوئری را به صورت زیر بازنویسی کرد:

select lower(owner) as Malek, sum(bytes / 1024 / 1024) as SIZE_MB
  from dba_segments
 group by owner
having sum(bytes / 1024 / 1024) > 10;

(بیشتر…)

ردیابی اهدای مجوزها در اوراکل از طریق ویوی ALL_TAB_PRIVS_MADE و USER_TAB_PRIVS_RECD

اگر کاربری مجوزی را به کاربر دیگر اهدا کند، این عملیات از طریق ویوی ALL_TAB_PRIVS_MADE قابل ردیابی است(البته با رعایت شرایطی!) و این ویو در کنار ویوی USER_TAB_PRIVS_RECD مشخص می کند که مجوز توسط کدام کاربر به کاربر دیگر اهدا شده است.

برای مثال در قسمت زیر، کاربر usef مجوز select on ali.tbl1 را به کاربر vahid اهدا می کند:

SQL> create user usef identified by a;
User created.
SQL> create user vahid identified by a;
User created.
SQL> grant create session to vahid,usef;
Grant succeeded.
SQL> grant select on ali.tbl1 to usef with grant option;
Grant succeeded.
SQL> conn usef/a
Connected.
SQL> show user
User is "USEF"
SQL> grant select on ali.tbl1 to vahid;
Grant succeeded.
SQL> conn ali/a
Connected.
SQL> select grantee, grantor,privilege, table_name from user_tab_privs_made where GRANTEE='VAHID';
GRANTEE     GRANTOR    PRIVILEGE  TABLE_NAME
----------- ---------- ---------- ----------
VAHID       USEF       SELECT     TBL1

همانطور که می بینید، با اجرای پرس و جوی فوق توسط کاربر ali، خواهیم دید که مجوز select on ali.tbl1 توسط کاربر usef به کاربر VAHID اختصاص داده شده است. البته با اجرای ویوی USER_TAB_PRIVS_RECD هم به این نتیجه خواهیم رسید:

SQL> conn vahid/a
Connected.
SQL> select owner,table_name,grantor,privilege,type from USER_TAB_PRIVS_RECD;
OWNER      TABLE_NAME GRANTOR    PRIVILEGE  TYPE
---------- ---------- ---------- ---------- ------------
ALI        TBL1       USEF       SELECT     TABLE

در این شرایط با حذف کاربر usef، دسترسی داده شده به کاربر vahid از بین خواهد رفت و به تبع آن، این دو ویو هم اطلاعاتی را در این زمینه بر نمی گردانند:

SQL> drop user usef;
User dropped.
SQL> conn ali/a
Connected.
SQL> select owner,table_name,grantor,privilege,type from USER_TAB_PRIVS_RECD;
no rows selected
SQL> select * from ALI.TBL1;
ORA-00942: table or view does not exist

با اندکی تغییر در سناریوی قبلی، نقش dba را به کاربر usef اختصاص می دهیم و بعد از ان کاربر usef، دسترسی select on ali.tbl1 را به کاربر vahid اهدا می کند، با این تغییر، دو ویوی فوق، کاربر ALI را به عنوان grantor معرفی خواهند کرد:

SQL> create user usef identified by a;
User created.
SQL> grant dba to usef;
Grant succeeded.
SQL>  conn usef/a
Connected.
SQL> grant select on ali.tbl1 to vahid;
Grant succeeded.
SQL> conn vahid/a
Connected.
SQL> select owner,table_name,grantor,privilege,type from USER_TAB_PRIVS_RECD;
OWNER      TABLE_NAME GRANTOR    PRIVILEGE  TYPE
---------- ---------- ---------- ---------- ------------------------
ALI        TBL1       ALI        SELECT     TABLE
SQL> conn ali/a
Connected.
SQL> select grantee, grantor, table_name from user_tab_privs_made where GRANTEE='VAHID';
GRANTEE     GRANTOR    TABLE_NAME
----------- ---------- ----------
VAHID       ALI        TBL1

 

اوراکل لینوکس 9 – بازسازی کرنل بعد از اجرای دستور */rm -rf /boot

در صورت حذف تصادفی(و یا عمدی!) فایلهای موجود در مسیر boot/، سیستم عامل برای استارت مجدد به مشکل برخواهد خورد چرا که این دایرکتوری حاوی فایلهایی مربوط به bootloader و همینطور kernel لینوکس است که سیستم برای boot شدن به آنها نیاز دارد.

بازسازی این فایلها از طریق rescue mode قابل انجام است که در این متن قصد داریم نحوه انجام آن را توضیح دهیم.

برای پیش بردن این سناریو، در قدم اول، محتویات boot/ را حذف می کنیم:

(بیشتر…)

اجرای کلاستر اوراکل در داکر(Oracle RAC 21c)

برای نصب Oracle RAC به منظور استفاده در محیط آموزشی و یا اجرای بعضی از تستها، معمولا از Oracle Virtual Box و یا VMware workstation استفاده می کنیم.

برای این کار باید به تعداد نودهای کلاستر، ماشین مجازی ایجاد کرده و بر روی هر کدام از این ماشینها، سیستم عاملی را نصب کنیم و در نهایت اقداماتی را در هر کدام از این سیستم عاملها انجام دهیم تا شرایط برای نصب کلاستر فراهم شود. پیکربندی کلاستر در محیط VM نسبتا زمانبر است و شاید کمی پیچیده هم باشد.

 البته در این زمینه، VM تنها گزینه ما نیست و استفاده از Docker می تواند به عنوان انتخابی دیگر، ایرادات ذکر شده را از بین ببرد.

اوراکل از نسخه 12c امکان اجرای Oracle RAC در داکر را برای محیط تست و develop فراهم کرده و در نسخه 21c، از اجرای Oracle RAC در محیط docker آن هم به صورت عملیاتی پشتیبانی می کند.

اجرای Oracle RAC در داکر، می تواند با استفاده از یک یا چند هاست انجام شود که در این متن صرفا از یک هاست استفاده خواهیم کرد و راه اندازی آن در چند هاست را به زمانی دیگر موکول می کنیم.

سیستم عاملی که از آن استفاده کرده ایم، Oracle Linux نسخه 7 می باشد و قرار است Oracle RAC نسخه 21c را در این محیط اجرا کنیم. این کار با کمک سه container انجام خواهد شد که یکی از آنها برای DNS server و دو container دیگر هم هر کدام نودهای کلاستر را تشکیل خواهند داد.

در ابتدا مراحل پیکربندی را مرور می کنیم:

1.نصب و اجرای داکر

2.آماده سازی داکر هاست

3.تنظیم Docker Network

4.نصب git و کلون Oracle Repository

5.ایجاد container برای DNS

6.ایجاد container برای راه اندازی نود اول کلاستر

7.اضافه کردن نود دوم کلاستر

(بیشتر…)

نکته ای در مورد Role و Privilege در اوراکل

زمانی که مجوزی از نوع object privilege و یا system privilege به کاربری داده می شود(و یا از کاربر گرفته(revoke) می شود)، بلافاصله sessionهای ان user که به دیتابیس متصل هستند، از این مجوزها بهره مند خواهند شد:

–session 1:

SQL*Plus: Release 19.0.0.0.0 - Production on Thu Sep 16 19:48:16 2021
Version 19.11.0.0.0
SQL> show user
USER is "ALI"
SQL> select * from session_privs;
PRIVILEGE
----------------------------------------
CREATE SESSION

–session 2:

SQL> show user
USER is "USEF"
SQL> grant select any table to ALI;
Grant succeeded.

–session 1:

SQL> select * from session_privs;
PRIVILEGE
----------------------------------------
CREATE SESSION
SELECT ANY TABLE

اما این مسئله برای role صادق نیست و در صورت grant یا revoke کردن یک roleء، sessionهای جاری متاثر نخواهند شد مگر آنکه از دستور SET ROLE استفاده کنند:

(بیشتر…)

تابع ANY_VALUE در اوراکل 21c

ANY_VALUE تابع جدیدی است که در اوراکل 21c معرفی شده و البته در Release Updateهای انتهایی اوراکل نسخه 19c(یعنی از 19.8 به بالا) هم قابل استفاده است. در متن پیش رو با این تابع آشنا خواهیم شد.

*پرس و جوی زیر در pdb1 اجرا می شود و قرار است مشخص کند هر tablespace چند دیتافایل دارد:

select t.ts#, t.name, count(*) "Tedad_DataFile"
  from v$datafile d, v$tablespace t
 where t.ts# = d.ts#
 group by t.ts#, t.name;

همانطور که مشاهده می کنید، در پرس و جوی فوق هر دو ستون ts# و name در قسمت group by قید شده اند در صورتی که عدم درج ستون name در قسمت group by، تغییری در خروجی ایجاد نمی کند اما اوراکل اجازه این کار را به ما نمی دهد:

ORA-00979: not a GROUP BY expression

(بیشتر…)

اعمال auditing برای همه editionهای یک object

قابلیت unified auditing در اوراکل نسخه 21c، عملیات auditing را برای همه editionهای یک object امکان پذیر می سازد و حتی اگر در آینده edition جدیدی ایجاد شود، auditing در سطح edition جدید هم اعمال خواهد شد. برای مثال، ویوی vw_IRIR را در دو edition مختلف ایجاد می کنیم:

SQL> alter session set edition=IR_EDITION1;

Session altered

SQL> CREATE EDITIONING VIEW vw_IRIR AS select * from usef.tbl1;

View created

SQL> alter session set edition=IR_EDITION2;

Session altered

SQL> CREATE OR REPLACE EDITIONING VIEW vw_IRIR AS select owner from usef.tbl1;

View created

SQL> select object_name, edition_name from user_objects_ae where object_name='VW_IRIR';

OBJECT_NAM EDITION_NAME

---------- --------------

VW_IRIR    IR_EDITION1

VW_IRIR    IR_EDITION2

(بیشتر…)